Side Antik Kenti
Pamfilya’nın en önemli liman kenti olan Side, Antalya’nın Manavgat ilçesinin sahil kesiminde bir yarımada üzerine kuruludur.
Dünyaca ünlü bu yarımada, her yıl yerli yabancı misafirlerini antik güzellikleriyle büyülemektedir. Side, eski Anadolu tanrıçalarının kutsal meyvesi olan “Nar” anlamına gelmekte ve aynı zamanda Side kentinin amblemi de Nar olarak geçmektedir.
MÖ 8. yüzyıla dayanan tarihiyle Side, MÖ 7. yüzyılda tüm Pamfilya ile Lidya Krallığı'nın egemenliğine girmiş, Lidya Krallığı’nın yıkılışından sonra da Perslerin hâkimiyeti altına girmiştir. Side Antik Kenti, Antik Pamfilya bölgesinin beş önemli kentinden biridir. Pamfilya bölgesinin doğal liman kenti olma özelliğiyle birlikte Side, Antalya kuruluncaya dek de tek liman kentiydi.
Side Antik Kenti'nden günümüze tüm ihtişamıyla ulaşan eserler ve kalıntılar nelerdir birlikte bakalım;
Side Anıtsal Çeşme; Antik kentin iki kuleli giriş kapısının karşısında bir Roma eseri olan Anıtsal Çeşme (Nymphaeum), Anadolu topraklarındaki ve Pamfilya Bölgesi’nin en büyük anıtsal çeşmesidir.
Side Müzesi; Antik kent içerisinde M.S 2. yy.’da yapılmış ve daha sonra değişikliklere uğramış olan müze Agora Hamamı içerisindedir.
Side Antik Tiyatrosu; Merkezde Helenistik ve Roma mimarisiyle inşa edilen, oturma sıralarının üst kısmı ile tonozlar üzerine eğimli şekilde yapılanmasıyla ilk ve tek yapı örneklerindendir. Bölgede diğer tiyatrolar yamaca doğru inşa edilirken Side Antik Tiyatrosu tüm olarak kemerlerin üzerinde durur. Bu özelliğiyle Pamfilya bölgesinin tek sütunlar üzerine inşa edilmiş tiyatrosudur. Süslemeleri ve zengin mimari özellikleriyle Roma’daki ünlü Kolezyum’a benzemektedir.
Agora Hamamı; Roma dönemine ait olan hamam, şu anda Side Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Side Antik Kent’ten günümüze ulaşan diğer kalıntılar; sütunlu caddeler, evler, kütüphane, Roma su kemerleri, tapınaklar, şehir surları, şehir kapısı, su yolu, liman hamamı, büyük hamam, üç havuzlu çeşme, Vespasianus Anıtı, Güney Bazilikası, Devlet Agorası, Bizans Hastanesi, Vaftizhane, Piskoposluk Sarayı ve Bazilikası, Philippus Attius Suru'dur.
Dünyaca ünlü tapınaklar
Side’nin görülmeye değer tapınakları; Side Antik Kenti’nde bulunan, Yunan mitolojisinde müziğin, sanatların, Güneş'in, ateşin ve şiirin tanrısı Apollon’un Tapınağı ve hemen yanındaki Yunan mitolojisinde zekâ, sanat, strateji, ilham ve barış tanrıçası Athena’nın Tapınağı, Mitolojide şarap tanrısı olarak bilinen Dionysos Tapınağı, Yunan mitolojisinde bereket, tahıl ve hasat tanrıçası Demeter Tapınağı, Yunan mitolojisinde talih ve gökyüzü tanrıçası Tykhe Tapınağı’dır.